Nasze miejsowości

Alfredówka - pierwotnie osada Ciosy. Mieszkańcy jej przez długie lata zajmowali się głównie pracą w okolicznych lasach, prowadząc ich wyrąb. Następnie ociosywali i przygotowywali drzewo do wywózki. Od tego właśnie powstała nazwa osady. Zmiany nazwy w XVIII wieku dokonał jeden z właścicieli wsi z rodu Tarnowskich, czcząc w ten sposób pamięć zmarłego syna. W Alfredówce warte obejrzenia są dwie kapliczki: słupowa przy zagrodzie nr 25 oraz rzadko spotykana, zawieszona na drzewie tzw. szafkowa. Do zabytków zalicza się także drewniane zagrody i dom mieszkalny z pocz. XX wieku.

Buda Stalowska – położona malowniczo, wśród lasów i stawów osada, należąca dawniej do rodu Tarnowskich. Od XIX wieku znajdowało się tu centrum gospodarki leśnej, działały: tartak, zakłady suchej destylacji drewna, torfownie. Obecnie siedzibę ma tutaj Nadleśnictwo Buda Stalowska, którego powierzchnia wynosi przeszło 25 tys. ha. Drugim podmiotem gospodarczym jest zespół stawów rybnych „Stawy Rybackie Grądy”. W przyszłości cały obszar stawów rybnych wraz z otaczającymi je lasami, łąkami i niepowtarzalną awiofauną ma stać się rezerwatem przyrody o nazwie Stawy.

Chmielów - jedna z najstarszych miejscowości, założona w XIII wieku jako osada królewska nazwę swą zawdzięcza chmielowi, który porastał okolicę. Wieś posiada bardzo burzliwą historię, wielokrotnie była najeżdżana i niszczona przez Tatarów, Litwinów, a nawet Szwedów. Była wielokrotnie sprzedawana kolejnym rodom magnackim, aż w 1885 roku wieś kupili Tarnowscy z Dzikowa, dzięki którym Chmielów zawdzięcza swój rozkwit. Od końca XIX wieku, dzięki staraniom ówczesnych właścicieli, na terenie Chmielowa działały bardzo nowoczesne zakłady: tartak, cegielnia, młyn, gorzelnia i terpentyniarnia. Lata II wojny światowej zapisały się tragicznie w historii Chmielowa, gdyż w wyniku bombardowania, jakie miało miejsce na samym początku wojny, zniszczonych zostało wiele domów oraz budynek starej szkoły. W Chmielowie zachowało się niewiele zabytkowych obiektów, należą do nich: młyn z początku XX wieku, stuletni budynek stacji PKP zbudowany przez Austriaków, wzniesiony w latach 1924-1926 przez mieszkańców i przy pomocy rodziny Tarnowskich kościół oraz dworek zarządcy z przełomu XIX i XX wieku, zwany „Belwederem”.

Cygany – po raz pierwszy wzmiankowana jest w 1649 roku, ale ślady osadnictwa na tym terenie sięgają już ok. 8300 roku p.n.e. Nazwę swą zawdzięcza wieś osadnikowi o nazwisku Cygan albo grupie wędrownych Cyganów, którzy postanowili się tu osiedlić. Miejscowość słynie z propagowania kultury lasowiackiej, przede wszystkim jej obrzędów i zwyczajów. W Cyganach powstała Izba Pamięci, która nosi imię najbardziej znanej „lasowiackiej” artystki Marii Kozłowej. Tutaj działa także założony w 1997 roku zespół folklorystyczny „Cyganianki”. Zarówno jego stroje jak i repertuar są inspirowane kulturą lasowiacką, może on pochwalić się licznymi nagrodami zdobytymi na wielu przeglądach.

Jadachy - stara wieś lasowiacka, niegdyś przysiółek wsi Chmielów. Nazwa pojawia się w XVII w. i pochodzi od imienia Adam. Zachowało się w niej wiele drewnianych domów z okresu międzywojennego oraz przydrożne kapliczki i krzyże.

Rozalin (wcześniej Biele) – w 1802 roku wieś wzięła nazwę od imienia córki hr. Tarnowskiego Rozalii. Znajduje się tu jeden z ciekawych zabytków architektury tego regionu – kapliczka z obrazem św. Rozalii postawiona przez hr. Tarnowskiego w 1913 roku. Oprócz kapliczki można w Rozalinie zobaczyć dwa zabytkowe drewniane domy z przełomu XIX i XX wieku.

Tarnowska Wola  – powstała w 1782 roku i nosiła pierwotnie nazwę Ługi. Jedynym zabytkiem tej wsi jest zbudowany w latach 20- XX wieku kościół parafialny p.w. Najświętszego Serca Pana Jezusa. Jego architektura nawiązuje do różnych stylów, stąd eklektyczny charakter świątyni. Dzwony kościelne ufundowali mieszkańcy wsi, a budowę ołtarza głównego i ambonę sfinansowała jednostka wojskowa z Dęby.

Urzad Miasta i Gminy Nowa Dęba.

Realizacja: ideo. Powered by: Edito CMS